Cudzoziemcy w Polsce. Heterogeniczność kulturowa ośrodków wielkomiejskich na przykładzie Poznania.
Grant badawczy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego nr N N109 224836
Okres realizacji:
czerwiec 2009-czerwiec 2012 (36 miesięcy)
Kierownik:
prof. dr hab. Michał Buchowski, kontakt: mbuch@amu.edu.pl
Główni wykonawcy:
-
dr hab. Jacek Schmidt, prof. UAM, kontakt: jschmidt@amu.edu.pl
-
dr Natalia Bloch, kontakt: nbloch@amu.edu.pl
-
dr Agnieszka Chwieduk, kontakt: agach@amu.edu.pl
-
dr hab. Izabella Main, kontakt: imain@amu.edu.pl
Cel projektu:
Celem projektu jest analiza zjawiska heterogeniczności kulturowej w przestrzeni wielkomiejskiej ujętego w perspektywie mikrospołecznej. Badania obejmą grupy cudzoziemców przybywających do Polski spoza jej granic, niemniej utrzymujących często kontakty z krajem pochodzenia i pozostawionymi tam rodzinami. Sytuacja ta staje się źródłem narastającej różnorodności i mobilności społecznej oraz powiązań transnarodowych, które kształtują współczesne oblicze wielkich miast. Przedmiotem studiów jest rozpoznanie zasięgu i analiza charakteru tych zjawisk. Z problemem różnorodności kulturowej należy uporać się zarówno konceptualnie, jak i praktycznie – w prowadzonej polityce społecznej. W pierwszej fazie badań, „Topografii imigracyjnej Poznania", rozpoznajemy charakter i skalę tego zjawiska. Etap ten zakłada zlokalizowanie konkretnych miejsc osiedlenia, opisanie warunków mieszkaniowych, ukazanie stratyfikacji oraz tożsamości kulturowych środowisk imigranckich. W wymiarze społecznym szczególnie warte zdiagnozowania są m.in. więzi rodzinne, sąsiedzkie, wewnętrzne hierarchie i formy zorganizowania grup oraz ich relacje ze społeczeństwem dominującym. Natomiast w wymiarze kulturowym chcemy skupić się na sferze wyobrażeń, postawach identyfikacyjnych oraz praktykach podtrzymujących więź z krajem pochodzenia. Badania metodami etnograficznymi pokazać mają, w jakim zakresie nieobecne w dyskursie publicznym społeczności współżyją ze społeczeństwem dominującym. Chodzi o rozpoznanie strategii i praktyk adaptacyjnych grup imigranckich oraz ukazanie, jak w zachowaniach codziennych wtapiają się one w społeczny i przestrzenny pejzaż miasta. Obecność cudzoziemców powoduje nieuchronnie zjawisko egzogennej zmiany kulturowej, ponieważ imigranci nie tylko przyjmują wzory społeczeństwa dominującego, lecz także je zmieniają. 'Kultura' realizuje się bowiem w codziennych interakcjach. Daje to możliwość spojrzenia na zróżnicowane, ale tworzące całościowy układ praktyki kulturowej ludzi żyjących we wspólnej przestrzeni miasta. Poszczególne grupy podzielają szereg zachowań, a jednocześnie w różnym stopniu zachowują poczucie własnej odrębności i autonomii. Taka różnorodność 'międzykulturowych' relacji i zachowań podlega nieustannym zmianom. Mamy nadzieję, że badania w ramach projektu pozwolą na uchwycenie ich kierunku i dynamiki oraz umożliwią sformułowanie zaleceń w zakresie polityki społecznej, i to zarówno na szczeblu lokalnym, jak ogólnopolskim.